Grote drukte tijdens Vlaggetjesdag: 'Hollandse Nieuwe is gewoon het allerbeste visje dat er is' (2024)

DEN HAAG - Duizenden mensen zijn zaterdag naar Scheveningen getrokken om haring te happen, muziek te luisteren en de velen spectaculaire schepen te bewonderen. Waar er vorig jaar geen Hollandse Nieuwe te bekennen was op Vlaggetjesdag — want hij was nog niet vet genoeg — wordt er dit jaar volop genoten van de traditionele vis. Lekker vet en subliem van smaak, is het oordeel van visverkopers en proevers. 'We eten wel vaker haring, maar dit smaakt echt anders.'

Het kon zaterdag weer: een harinkje happen in de Scheveningse haven. Vlaggetjesdag was van oorsprong de zaterdag voor Pinksteren waarop vissersschepen met vlaggetjes versierd in de haven lagen. Niet het uitvaren voor de haringvangst, maar de komst van de Hollandse Nieuwe wordt op deze dag gevierd. De dag is na de Tweede Wereldoorlog in het leven geroepen om de verkoop van de haring te stimuleren.

'Hij is heel erg lekker dit jaar', vertelt visverkoper Joop, die gratis stukjes haring om te proeven uitdeelt aan gretige bezoekers. 'Natuurlijk heb ik zelf al geproefd. Hij is lekker vettig en heel vol van smaak', oordeelt hij. 'Vorig jaar hadden we natuurlijk een Vlaggetjesdag zonder Hollandse Nieuwe, dat was een beetje gek. Er was wel haring en die smaakte op zich ook prima hoor, maar de Hollandse Nieuwe is gewoon het allerbeste visje dat er is.'

'Doe mij er maar twee', zegt een meneer die met zijn vrouw bij het kraampje komt staan. 'Héérlijk', klinkt het even later zuchtend. 'We eten wel vaker haring, maar dan kopen we het gewoon bij de supermarkt', vertelt de man. 'Dit smaakt toch wel heel anders', voegt hij toe.

'We komen elk jaar om een visje te proeven. En natuurlijk voor de gezelligheid. We hebben hier vlakbij gewoond en ik mis het nog weleens. Het is een fijne plek, waar iedereen elkaar groet', zegt de man vrolijk.

Vlaggetjesdag is een van de weinige dagen waarop je dames, en een enkele heer, in Scheveningse klederdracht ziet lopen. Het vissersvrouwenkoor is altijd in traditionele kledij als ze optreden, maar de laatste dame die echt dagelijks in klederdracht door het leven ging, is twee jaar geleden overleden.

'Zij was de laatste die het nog deed', vertelt Carla, die voor Vlaggetjesdag zelf ook in traditionele kledij is gehuld. Samen met twee andere dames is ze aan het nettenboeten, oftewel de vissersnetten aan het repareren. 'Dat was een taak van de vissersvrouwen. En de mannen, die breiden de netten', vertelt ze, wijzend naar twee mannen die verderop bezig zijn.

'Het was zwaar werk voor de nettenboetsers, maar het was noodzaak voor die vrouwen. Er moest toch brood op de plank komen. En als hun man op zee stierf en zij weduwe werden, stonden ze er alleen voor. Zij heeft het zelf nog gedaan', zegt Carla wijzend naar een oudere dame die op een stoel naast haar zit. 'Het was zwaar werk, maar ook gezellig. We zaten dan met zijn allen op een rijtje te kletsen', vertelt de oudere vrouw naast Carla glimlachend.

'Dat er ook wat dames op een niet correcte manier in klederdracht gekleed zijn, is een doorn in het oog voor Carla. 'Hoe zij zich kleden is niet hoe het hoort. Ze hebben bijvoorbeeld hun haar niet in hun mutsje verstopt', legt ze uit.

'Ik vind dat jammer, want we proberen vandaag juist te laten zien hoe het was en de klederdrachttraditie in ere te houden', voegt de vrouw toe. 'Zeker nu sinds twee jaar niemand in Scheveningen zich nog gewoon zo kleedt.'

Niet alleen de oude visserstradities en klederdracht zijn te bekijken, maar ook de boten waar de vissers vroeger mee voeren op zee om haring en andere vis te vangen. Een van die boten is de Noordster, een haringlogger die door een team van mannen die vroeger op de Noordster of soortgelijke schepen hebben gevaren in zijn oorspronkelijke staat is hersteld en nu als museum dient.

'Hier sliepen we dan', zegt een oudere man, wijzend naar een aantal kleine slaapplekken. 'Dit zijn kooien. En deze is precies ingericht zoals de mijne er vroeger uitzag. Dat houten kistje kreeg je mee, altijd met een bijbeltje erin', legt hij uit.

'Fris rook het hier niet', zegt Chiel, die ook op een schip als de Noordster heeft gevaren, lachend. 'Er werd gerookt, zware shag. En sommige van die malloten gingen nog pijp roken ook. Dan was het al helemaal niet te harden', gaat hij grinnikend verder.

'Douchen was er ook niet bij, dat had je niet. Na een week of een paar dagen draaide je je onderbroek om. Dan was het alsof je weer iets fris aan had', legt Chiel verder uit. 'Maar je kon wel zwemmen als het mooi weer was', vult zijn vriend aan.

'Ik heb mooie herinneringen aan die tijd, maar zwaar werk was het wel. En we hebben ook spannende momenten meegemaakt met ruige golven en storm. Dan dacht je af en toe wel: ik hoop maar dat dit goed gaat. En dat dacht je gezin thuis ook', vertelt Chiel over zijn avonturen op zee.

Voor de echte Scheveningers is het belangrijk dat de tradities niet vergaan. 'Je merkt dat de belangstelling voor haring kleiner wordt. Jongeren vinden het niet zo lekker geloof ik', aldus Carla. 'Als wij ons op dagen als deze niet zo blijven kleden, weet straks niemand meer hoe de Scheveningers er vroeger uitzagen. Dat zou zonde zijn.'

Voor de bezoekers van buitenaf is het vooral een mooi gezicht, waar ze graag mee op de foto gaan. 'Ga er maar naast staan', zegt een moeder, die een foto maakt van haar dochter en twee vissersvrouwen. 'Het is alsof je even terug in een andere tijd stapt, heel bijzonder.'

Radio West